پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی-پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی/

سه‌شنبه 2 مرداد 1397 پژوهشكده «مهدويت و آينده پژوهي»، از سال 1377 فعالیت خود را با نام «مؤسسة فرهنگی انتظار نور»، و سپس «مؤسسة پژوهشی انتظار نور» با محور آموزة مهدویت و با رویکردی آینده‌نگرانه آغاز نمود و اکنون به عنوان يكي از پژوهشكده‌هاي «پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي» دفتر تبليغات اسلامي حوزة علميه قم است که رويكرد اصلي آن تحقيق و پژوهش تخصصی و بنیادی در عرصه‌های «مهدویت‌پژوهی»، «آینده‌پژوهی دین و دینداری» و «جریان‌شناسی مهدویت» با ابعاد علمي- پژوهشي و توليد دانش و نظريه‌پردازی بوده که با استفاده از منابع ديني، تاریخی و تجربه بشری با رويكردي آینده‌نگرانه و آینده پژوهانه دنبال می‌شود. اين پژوهشكده تلاش مي‌كند تا در راستاي اهداف مقدس نظام جمهوري اسلامي ايران با نگاهي عميق و در عين حال كاربردي به مهدويت و مباحث پیرامونی بر اساس مبانی عقلی و نقلی بپردازد. به منظور كاربردي نمودن آموزة مهدويت و طراحی چشم‌انداز و ترسیم فراسو بر اساس آموزه‌های دینی ـ اسلامی در زندگي فردي و اجتماعي در عصر غیبت به انجام رساند، در فعاليت‌هاي اين پژوهشكده نگرش آينده‌پژوهانه لحاظ شده و بر اساس داده‌های قرآنی و روایی طراحی أفق آینده با معیار جامعة مطلوب مهدوی ترسیم می‌شود. پس همت پژوهشكده مهدویت و آینده‌پژوهی بر آن خواهد بود تا بتواند با استفاده از شاخص‌ها و وي‍ژگي‌هاي جامعه فاضله مهدوي با استفاده از روش‌های «آینده‌پژوهی» چشم‌اندازهاي مطلوب جامعه اسلامي امروزی را بررسي و افقهاي آينده‌هاي مطلوب و بديل را براي جامعه منتظر تدوين نمايد.

اهداف
1ـ تبيين ابعاد علمي آموزة مهدويت در حوزه‌هاي مختلف با استفاده از مباني قرآني، روايي و كلامي ـ فلسفي؛

2ـ نظريه‌پردازي و ارائه راهكارهاي مناسب براي نظام اسلامي بر اساس آموزة مهدويت و مدينة فاضله مهدوي؛

3ـ پشتیبانی نظری و کاربردی از نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران با إلهام از آرمانشهر مهدوی؛

4ـ فراهم‌سازی زمینه تبادل نظر و تضارب آراء در تبیین آرمانشهر مهدوی از طریق برگزاري كرسي‌هاي نقد و نظریه‌پردازی؛

5ـ ترسيم چشم‌اندازهاي مطلوب از آيندة جهان در راستاي تحقق جامعه آرماني مهدوي؛

6ـ ارائه پاسخ‌ها و راهکارهای مهدوي به بحران‌ها و چالش‌هاي فراروي بشر؛

7ـ بومي سازي، پردازش و تقویت مطالعات آينده‌پژوهي در حوزة علميه قم و دفتر تبليغات اسلامي حوزة علميه قم با محوريت آموزه مهدویت و انتظار پويا ـ راهبردي؛

8 ـ شناخت موقعيت فرهنگي اجتماعي جامعه منتظر و مسائل پيش روي آن، با تأكيد بر رويكرد آينده‌پژوهي.

گروه‌های پژوهشی
پژوهشکده در جلسة مورخ 19/12/1395 هیأت امنای محترم دفتر تبلیغات اسلامی در قالب سه گروه به شرح ذیل به تصویب و تأیید رسید.

1. گروه مهدویت‌پژوهی

گروه مهدویت‌پژوهی، گروه علمی پژوهشی است که در صدد است با بهره‌گیری از مبانی کلامی، فلسفی، عرفانی، فرهنگی، جامعه شناختی، روان شناختی و ... به بررسی و تبیین مباحث مهدویت با نگرش کاربردی و بنیادین در گسترة مباحث کلی و جزئی و درجه یک و درجه دو و بیرونی و درونی می‌پردازد.

حوزه‌های فعاليت:

مباني كلامي- فلسفي مهدويت

مسائل جديد كلامي مهدويت

آسيب شناسي و شبهات حوزه مهدويت

مطالعات تطبيقي كلامي مهدويت

تفسير آيات مهدويت در قرآن كريم

بررسي ديدگاه مفسران در حوزه مهدويت

بررسي سندي روايات مهدويت

بررسي محتوايي و دلالي روايات مهدويت

روش شناسي و مباحث بنيادين اخلاق و تربيت مهدوي

ابعاد اخلاقي و تربيتي جامعه منتظر: (فردي و اجتماعي)

ابعاد اخلاقي و تربیتي آرمانشهر مهدوي

آسیب‌شناسی اخلاقی و تربیتی جامعه منتظر

روش شناسي و مباحث بنيادين سياسي و اجتماعي مهدويت؛

ابعاد سياسي و اجتماعي آرمان‌شهر‌ مهدوي

ابعاد سیاسی ـ اجتماعی جامعه منتظر

آسيب شناسي سياسي و اجتماعي جامعه منتظر

مطالعات تطبیقی ابعاد سياسي- اجتماعي مهدويت

2. گروه آینده‌پژوهی دین و دینداری

با توجه به ارتباط عمیق بین آینده‌پژوهی و آموزه مهدویت در اندیشه اسلامی، گروه آینده‌پژوهی، گروهی علمی پژوهشی است که به بررسی و تبیین بنیادهای آینده‌پژوهی بر اساس مبانی اسلامی می‌پردازد. مهمترین مأموریت این گروه شناسایی و کشف و بومی سازی دانش نوبنیاد آینده‌پژوهی در حوزه مباحث دینی و مباحث مهدویت خواهد بود.

حوزه‌های فعالیت:

تبیین مبانی آینده‌پژوهی بر اساس رویکرد اسلامی

تبیین وجوه ارتباط آینده پژوهی با مطالعات دینی

روش شناسی مطالعات آینده پژوهی

شناسایی و بررسی وضعیت آینده پژوهی در جهان اسلام

بررسی ظرفیت های الگویی آموزه مهدویت در تبیین و طراحی آینده های جامعه منتظر

تبیین آینده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران با استفاده از الگوی جامعه مهدوی

بومی سازی آینده پژوهی با مبانی وحیانی

تبیین ضرورت بهره گیری از دانش آینده پژوهی در حوزه حاکمیت دینی

3. گروه جریان شناسی مهدویت

جریان شناسی مهدویت حوزه‌ای است که به شناخت جریان‌ها و فرقه‌ها در عرصه مهدویت می‌پردازد به بیان دیگر جریان همان حرکتی است که در جامعه بر اساس معیار خاصی شکل می‌گیرد و تحولاتی را به همراه می‌آورد. جریان شناسی یک جریان نیز مطالعه چگونگی شکل‌گیری آن و شناسایی عواملی است که به گونه‌ای با آن درگیرند. جریان شناسی به دو بخش شناخت جریان‌های مثبت و منفی تقسیم می‌شود که البته هدف در این حوزه بیشتر قسم دوم یعنی جریان‌های منفی است؛ یعنی جریان‌هایی که نوع فعالیت آنها اثرات نامطلوبی در حوزه مهدویت ایجاد می‌کند. و با ارزش‌های پذیرفته شده مهدویت همخوانی ندارد نظیر جریان بابیت، بهائیت، مدعی یمانی، مدعی سودانی و ... که در این گروه علاوه بر شناسائی گروه‌های انحرافی مهدویت، به عوامل و بسترهای اجتماعی و فرهنگی و تمدنی که زمینه ساز شکل‌گیری آنها می‌شود پرداخته خواهد شد.

حوزه فعالیت:

تحول و تطور جریانات انحرافی مهدویت

گونه شناسی جریانات و فرق انحرافی مهدویت

جریان شناسی فرق انحرافی مهدویت در عصر حضور

جریان شناسی فرق انحرافی مهدویت در عصر غیبت صغرا

جریان شناسی فرق انحرافی مهدویت در عصر غیبت کبرا

آسیب شناسی و تهدید شناسی جریانات انحرافی مهدویت

علل و عوامل شکل‌گیری فرق انحرافی مهدویت

شبهه شناسی جریانات انحرافی مهدویت

جریان شناسی فرق انحرافی مهدویت در دوران معاصر

مدعی و مخاطب شناسی جریانات انحرافی مهدویت


امتیاز دهی

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم می باشد.