اخبار
حجت السلام عبدی چاری
سیر: سیر تطور دیدگاه مفسران درباره مهدویت به گزارش خبر نگار ایسکا حجت الاسلام مرتضی عبدی چاری از محققان رسمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و از پژوهشگران فعال پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی در پروژه سیر تطور دیدگاه مفسران درباره مهدویت که از پروژه های قطبی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است می گوید

محقق رسمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ سلامی عنوان کرد:دانش تفسير بسان ديگر دانش‌هاي اسلامي در طول زمان داراي فراز و فرود تاريخي بوده است اين دانش به جهت اقبال عمومي مسلمانان و توجه ويژه مفسران از نظر مسائل و موضوع به فربه‌ا‌ي و پردامنه‌گي لازم رسيده است از جمله موضوعات مهمي که در اين دانش قابل طرح بوده و مفسران بدان توجه ويژه‌اي نموده‌اند بحث مهدويت مي‌باشد که تفسير موضوعي مهدويت در اين راستا توجيه و تفسير مي‌شود. با اهداف و رويکردهاي مختلف مي‌توان به ديدگاه مفسران درباره مهدويت نگريست. گاه ممکن است با نگاه درجه يک به ديدگاه‌هاي مفسران نظر شود و موضوعات مطرح شده درباره مهدويت مورد ارزيابي قرار گيرد و گاه ممکن است با نگاه درجه دو و از بيرون به آن نگاه و درباره کيفيت نوشته‌ها و حجم آن و دوره‌اي که مفسران به مباحث مهدويت پرداخته‌اند، قضاوت شود. هر دو نگاه در جاي خود داراي اهميت و کارکرد است.

حجت الاسلام مرتضی عبدی گفت: بررسي سير تطور و نگرش‌هاي تفسيري مهدوي و تحليل و تبيين آنها و نيز تعيين حجم و کيفيت ورود به اين عرصه و بيان شاخصه هاي دوره‌اي که مفسران اسلامي اعم از شيعه و اهل سنت به بحث مهدويت پرداخته‌اند رسالت اصلي اين تحقيق است و در اين زمينه ديدگاهها و نگرش‌هاي تفسيري مفسران مهدوي با رويکرد بيروني و درجه دو دنبال خواهد شد. بنابراين مسأله اصلي در اين زمينه «بررسي تطور و تحول ديدگاه مفسران در باره آيات مهدويت» با نگرش تحليلي و تبييني با رويکرد تاريخ علم تفسير در حوزه مهدويت مي‌باشد.

کارشناس مهدوی عنوان کرد:اساسا در این کتاب پی پاسخ به این سؤالات است:

ديدگاه مفسران شيعه و اهل سنت در طول تاريخ خصوصا در عصر و زمان حضور معصومان (عهم) در آيات مهدويت دستخوش چه تغيير و تحولاتي شده است؟ و آیا در زمان حضور و غیبت ائمه (عهم) این تطور ثابت بود و یا دستخوش تحولات بوده است؟

محقق رسمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی می گوید: از این‌رو يکي از کارهاي مهم و پرثمر پژوهشي درباره موضوع مهدويت بحث و گفتگو پيرامون سير تطور مهدويت در آثار تفسيري عالمان اسلامي است. با انجام چنين تحقيقي مي‌توان به بخشي از شبهات مطرح در باره عدم وجود موضوع مهدويت در قرآن پاسخ داد. با اين وصف ضروري است به عنوان داوري در اين زمينه، با نگاه درجه دوم و از بيرون به اين مطلب، توجه شود که در کدام مقطع تاريخي و کداميک از مفسرين و با چه مذهب و رويکردي موضوع مهدويت را در تفاسيرشان مورد بحث قرار داده‌اند و حجم نوشته‌ها در اين زمينه در ادوار مختلف تاريخي چگونه بوده است.

حجت الاسلام مرتضی عبدی چاری در بخش های اصلی پروژه خود می گوید:این پروژه شامل سه بخش است:

در بخش اول آن نگاهی به دیدگاه مفسران درباره آيات مهدويت در عصر معصوم (ع) (260 هـ ق) داشته است که درآن به دیدگاه هفت تفسیر از مفسران شبعه و هشت تفسیر از مفسران اهل سنت پرداخته است.

در بخش دوم به دیدگاه راسخان در علم، پیامبر گرامی اسلام و ائمه هدی (ع) پرداخته شده است و تنها امام جواد (ع) نکته تفسیری در زمینه مهدویت ندارد.

در بخش سوم آن نگاهی به دیدگاه مفسران درباره آيات مهدويت در عصر غیبت صغری داشته است که درآن به دیدگاه سه تفسیر از مفسران شیعه و هفت تفسیر از مفسران اهل سنت پرداخته است.

در این پژوهش سعی شده است با بررسی فضای سیاسی مفسر و جایگاه تفسیرشان و تاثیر آن در فراز و فرودهای تفسیر در حوزه مهدویت بپردازد تا اولا: پیشینه مهدویت در آن عصر در حوزه تفسیر از نظر کمی و کیفی به چه صورت بوده است.و ثانیا: در طول زمان این نگاه چه تحول و تطوری داشته است. و ثالثا: از نظر روش در حوزه مهدویت در آن عصر چه روشی را بیشتر می‌طلبیده؟ و رابعا: آیا فضای مفسر در تفسیر آیات به مهدویت تاثیر داشته است؟

مطالب این پروژه به زودی از طرف نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ خواهد رسید.