تحلیل بر مدیریت استدلال و استناددهی به منابع حدیثی در جریان های انحرافی

نویسنده: محمد شهبازیان، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مهدی زارع

از مهم‌‌ترین پژوهش‌‌ها درباره جریان‌‌های انحرافی می‌‌توان به تحلیل شیوه‌‌ها و شگرد‌‌های جذب و مدیریت بهره‌‌گیری از منابع و مستندات جهت اقناع مخاطبان فرقه‌‌ها اشاره کرد. ضرورت پردازش این امر از آن‌‌روست که بسنده‌نمودن به تحلیل یک فرقه و جریان انحرافی، جامعه را با یک گروه خاص آشنا کرده و در تحلیل و شناسایی دیگر جریان‌‌ها کارآمدی ندارد. در تحلیل پیش‌رو تلاش‌‌گردیده تا با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌‌ای و برخی از منابع گروه‌‌های انحرافی در فضای مجازی، شیوه‌‌های استناددهی جریان‌‌های انحرافی و برخی از فرقه‌‌ها مورد کاوش قرارگرفته، تا جامعه مورد ابتلا و در معرض خطر بتواند قدرت شناسایی جریان‌‌های جدید را به‌دست آورده و با آموزش قواعدی چند، خود را از دام آن‌‌ها در امان بدارد. نتایج حاصله تحقیق چنین است که: مهم‌‌ترین شیوه‌‌ها در جریان‌‌های انحرافی، بهره‌‌گیری از منابع ضعیف، استناد بدون ضابطه به منابع اهل‌‌سنت، تمسک به روایات شاذ و مخالف قطعیات مذهب، تاویل‌‌گرایی، جعل، تقطیع و تحریف است.