باز خوانی و آسیب شناسی مکتوبات حوزه علمیه قم در تقابل با جریان های انحرافی مهدویت

نویسنده: محمد شهبازیان استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، پژوهشکده مهدویت وآینده پژوهی

مهدویت از آموزه¬های اصیل اسلامی است که اهمیت آن، انگیزه¬ای برای سوء استفاده جریان¬های انحرافی و به ویژه مدعیان دروغین مهدویت پدید آورده¬است.در مقابل خدای متعال از عالمان دینی عهد گرفته¬است که در زمان آشکارشدن بدعت ها به مقابله برخواسته و از دانش خود در پیرایش آسیب ها بهره گیرند. با توجه به برخی گزارش¬ها، اهل بیت علیهم السلام چنین پیش بینی  کرده¬اند که اهل قم و فقیهان آن در دوران غیبت حضرت مهدی علیه السلام، پناهگاه مستضعفان و گسترش دهنده علوم اهل بیت علیهم السلام هستند. امروزه این سخن را می توان در مقام واقع مشاهده نمود و برکات حوزه علمیه قم بر همگان مشهود است. تاریخ یکصد ساله گواه بر این است که حوزه علمیه قم از زمان تاسیس و احیاء و با زعامت فقیهان بزرگی مانند: آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی(ره) و آیت الله سید حسین بروجردی(ره) و به تبع آن انقلاب اسلامی ایران به زعامت امام خمینی(ره) نقش اساسی در گسترش فرهنگ مهدوی و زدودن انگاره¬ها از این آموزه اصیل داشته است.این تلاش، در قالب: مناظرات، سخنرانی، بیانیه ها ، مکتوبات و نماهنگ ارائه شده¬است. شوربختانه این عملکرد مورد توجه و بازخوانی قرار نگرفته و از زوایایی مورد آسیب بوده¬است که نمونه آن :

۱. عدم اطلاع جامعه دینی از عملکرد یکصد ساله حوزه علمیه قم در تحکیم و ترویج مهدویت است؛ که پیرو این نگرش، اتهام عدم توجه به مهدویت را به حوزه های علمیه نسبت می¬دهند.

۲. عدم تحلیل و نقد منابع مکتوب در راستای گسترش دانش و تبدیل تهدیدها به فرصت و نقاط ضعف به نقاط قوت است که روند نگارش برخی مکتوبات را با اشتباهاتی همراه ساخته است.

این نوشتار تلاش دارند تا با بهر¬ه¬گیری از منابع کتابخانه ای و تاریخ شفاهی،به احصاء مکتوبات مهدوی عرضه شده در یکصد سال اخیر حوزه علمیه قم بپردازد و پس از تحلیل منابع مکتوب به خلأها و آسیب¬های برخی از دوره ها و منابع پداخته تا بتوان با توجه به یک قرن گذشته گامی موثر در راستای نشر مهدویت و مکتوبات مرتبط با آن برداشت.