مقایسه جهانی‌سازی داعش با جهانی سازی مهدویت

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، یازدهمین کرسی ترویجی با عنوان:«مقایسه جهانی‌سازی داعش با جهانی سازی مهدویت از سلسه کرسی های همایش «جریان های انحرافی و مدعیان دروغین مهدویت در دوران معاصر و راهبردهای مواجهه با آن»یکشنبه ۱۱ تیرماه ۱۴۰۲ به همت پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.

در این کرسی علمی ارائه دهنده محترم حجت الاسلام مصطفی رضایی عنوان کرد: برخی از فرقه¬های اسلامی و غیراسلامی داعیه ایجاد جهانی جدید دارند، اظهار کرد: آنها عقیده و مسلک فکری و عملی خود را تنها راه دستیابی بشریت به نقطه مطلوب می-دانند! چنان که داعش با تکیه بر روایات مهدویت و جهانی¬سازی مهدوی، شکل¬گیری دولت خلافت اسلامی را نسخه نجات-بخشی جهانی معرفی می¬کند که عالم با قرار گرفتن ذیل آموزه¬ها و تفکرات آن، می¬توانند به جهان مطلوبی برسند که خداوند برای آنها در پایان تاریخ در نظر گرفته است.
این پژوهشگر حوزوی ادامه داد: این گروه که دارای تفکرات سلفی¬گری جهادی است، خود را پیرو سلف صالح و اصحاب و تابعین رسول خدا(ص) می¬داند. در میان تفکرات این گروه، اعتقاد به جهانی¬سازی اسلام و ضرورت فراگیری دین اسلام بر کل جهان دیده می¬شود که در موارد متعددی با استفاده از روایات ناظر به مهدویت و عصر ظهور توسط این گروه بیان شده است.
وی تصریح کرد: آنها با حک نمودن مهر پیامبر(ص) بر پرچم سیاه خود، در اذهان مردم، روایات پرچم¬های سیاه را القاء می¬کنند که در برخی روایات به مسلمین توصیه شده در آستانه ظهور، هنگام برافراشته شدن این پرچم¬ها به یاریشان بشتابید. آنها خود را داعیه¬دار جنگ بزرگ آخرالزمان می¬دانند که در آن اسلام با جهاد پیوسته به فراگیری در عالم خواهد رسید و شاهد جهانی-سازی اسلامی در دوران خواهیم بود!
حجت الاسلام رضایی در ادامه بیان کرد: در منظومه فکری داعش دو مؤلفه جهاد و هجرت از محوری¬ترین شاخصه های دعوت جهانی است. آنها به وسیله آیات هجرت و اقناعات تفسیری این آیات، مسلمانان را به هجرت دعوت نمودند؛ «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یُهاجِرُوا ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْ‌ءٍ حَتَّى یُهاجِرُوا»(انفال، آیه۷۲) داعش با استناد به این آیات از مسلمانان کشورهای مختلف از جمله عربستان، افغانستان، عراق، تونس، پاکستان و بسیاری از مناطق اسلامی دعوت کرد تا هرچه زودتر برای به جا آوردن جهاد، خود را به سرزمین خلافت برسانند.
این استاد حوزه اضافه کرد: ایدئولوژی هجرت توأم با جهاد باعث شد نیروهایی با تخصص های مختلف از مناطق مختلف دنیا با دریافت کمترین هزینه ها جهت تشکیل دولت خلافت دور یکدیگر جمع شوند تا روند اقناع سازی مردمان حاضر در منطقه شامات، سرعت بیشتری پیدا کند. داعش در مسیر دستیابی به اهداف جهانی سازی خود از کتب تئوریسین های مختلفی بهره برد. در یکی از این کتب در خصوص جهادگری و احکام آن به مسائلی چون «احکام هجرت، خروج علیه حاکم، حکم یاغیان و خائنان، آیه شمشیر، نقد تفکر جهاد دفاعی، عقوبت ترک جهاد، جواز قطع درختان و آتش زدن آنها و…» سخن گفته شده تا تفکرات سلفی-گری داعش در جهانی سازی متکی بر جهاد و هجرت مبتنی بر تئوری هایی همراه با راهبردهای منظم و هدفمند باشد


وی در ادامه با اشاره به تفکر جهانی سازی در اندیشه مهدویت، ابراز کرد: در اندیشه مهدویت، تفکر جهاد و هجرت قرین یکدیگر هستند و خداوند متعال همچنان که بر هجرت از دیار در راه خداوند تأکید دارد، بر مهاجرت از نفس تا رسیدن به شهادت نیز تصریح می کند که آیه ۱۰۰ سوره مبارکه نساء محل اجتماع هر دو هجرت است: «وَ مَنْ یُهاجِرْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَجِدْ فِی الْأَرْضِ مُراغَماً کَثِیراً وَ سَعَهً وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ».
حجت الاسلام رضایی تأکید کرد: نکته اساسی این است که مهدویت با تکیه بر آموزه اصیل شریعت، جهاد و هجرت را ابزاری پیشرو در یکی از مقاطع هدف می¬داند؛ به عبارتی دیگر خداوند، هجرت و جهاد را ارزشمند معرفی نموده تا مسلمین از تن-آسایی و سکون جدا شوند و در راه تبیین دین خداوند از دیار خود کوچ و در این مسیر، مشقت تحمل کنند. اما در تفکر داعش، مسلمان دائماً باید مبارزه کند، او خلق شده تا جهاد و مبارزه کند و با درگیری دائمی به فتوحات به نحوی سخت توأم با خشونت بپردازد. داعش با صرف نظر از دیگر تعالیم دین که در مسیر جهانی سازی دینی از جایگاه اساسی برخوردار است، تنها به آموزه جهاد به نحو همه جانبه روی آورده و در صدد پیشبرد دین (با تعریف خود) در جهان است
این پژوهشگر حوزوی در ادامه ابراز کرد: در مقابل ایدئولوژی مهدویت بر مهاجرت از دنیاگرایی و جهاد در مسیر مقدمه سازی ظهور تأکید دارد اما نه به صورت هجرت سخت و اجتماع در منطقه ای خاص توأم با کشتار و ایجاد رعب و وحشت و غارت سرمایه ملت ها و دولت ها. در دکترین مهدویت برخلاف داعش، جهانی سازی در گام اول به دنبال اجتماع منتظران و تجمیع نیات، قوا و اقدامات صورت می گیرد که تشکیل حکومتی دینی و با غایتمندی ظهور با اراده همان ملت در مسیری تدریجی نخستین قدم در این زمینه است.حضور داعش در سوریه و آسیب‌هایی این حضور، بیان کرد: حجم گسترده روایات مربوط به تحولات آخرالزمان در منطقه شامات، انباشت سرمایه¬های انرژی در این منطقه جهت توسعه جنبش نوظهور داعش، جایگاه محوری این ناحیه در خاورمیانه، عدم ثبات امنیتی، تشویش¬های سیاسی و نظامی شامات و… سبب شد داعش ایدئولوژی جهانی-سازی خود را با تمرکز بر منطقه شامات و عراق گسترش دهد
وی افزود: در مقابل ذکر حوادث متعدد آخرالزمانی در منطقه شامات از نگاه تفکر اصیل مهدوی، دلیلی بر لشکرکشی به آن منطقه و ایجاد جنگ و کشتار برای نقش¬آفرینی در حوادث آخرالزمان در راستای تشکیل حکومت جهانی اسلام نیست. مطابق با برخی روایات، حوادث شام، در سال¬های منتهی به ظهور، پیوسته ادامه¬دار خواهد بود و مردم آن سرزمین قادر نخواهند بود به وضعیت سکونی دست یابند؛ «جابر از امام محمّد باقر (علیه¬السلام) نقل می‌کند که فرمودند: ای جابر! قائم ظهور نمی¬کند تا آنکه فتنه‌ای شام را فراگیرد و اهل شام به دنبال خلاصی از آنند امّا راهی برای آن نمی‌یابند.»(نعمانی، ۱۳۸۵: ۲۹۰)
 حجت الاسلام رضایی در ادامه بیان کرد: قرائت داعش از علائم منتهی به ظهور تا جایی پیش می¬رود که آنان قائلند برخی از علائم پیشاظهور محقق نشده و این رسالت بر دوش داعش است تا با ایجاد جنگ¬ها و مقدمات لازم منطقه¬ای، آنها را محقق سازد. به عنوان مثال آنها معتقدند که قسطنطینیه یعنی استانبول فعلی باید به دست آنها فتح شود؛ چراکه طبق برخی روایات این مناطق به دست مهدی خواهد افتاد.دامنه تکفیر داعش، نه تنها شامل بلاد غربی بلکه سرزمین¬های شیعی است، بمب¬گذاری در مساجد شیعی هندوستان، پاکستان و پایه¬گذاری عملیات¬های متعدد تروریستی در ایران، از جمله اهداف جهانی¬سازی داعش در مسیر پاکسازی زمین از کفر(به معنای ارائه شده آنها) است. آنچه بر سیر تفکری و عملیاتی آنها حاکم است، اعمال خشونت حداکثری است که هم در قوانین کلان و هم رفتارهای خرد آنها با کودکان و زنان در استفاده ابزاری در پروژه¬های ترور، جهاد نکاح و… مشاهده می¬شود.
 حجت‌الاسلام رضایی ابراز کرد: اما از نگاه قرآن کریم، مدینه ظهور، دورانی امن را برای بشر به ارمغان خواهد آورد که در آن انسان¬ها گرفتار هیچ نوع از سنخ¬های خوف نخواهند بود؛ چه در زمینه جسم، چه در باب مال، چه از حیث روحی و…؛ «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا»(نور، آیه۵۵).
 وی در پایان خاطرنشان کرد: روند شکل¬گیری حکومت جهانی اسلامی و دستیابی به جهانی¬سازی دینی، از منظر داعش از بستر فتوحات و جنگ خواهد گذشت. آنها به معنای متداول، اعتقادی به مقدمه¬سازی جهت ظهور و آماده¬سازی جهان برای آن دوران ندارند. اما در تفکر مهدویت آنچه سبب جهانی¬سازی مهدوی و جریان پیدا کردن دین خداوند در عالم خواهد شد، مقدمه¬سازی توأم با اقناع و به بلوغ رساندن نفوس است. حکومت جهانی مهدی(عج)، خط بطلانی بر انواع گوناگون حکومت¬ها، نظریات، برنامه¬ها و طرح¬های ارائه شده در عرصه جهانی است به طوری که تمامی این نظریات و حکومت¬ها، امتحان خود را پس خواهند داد و مردم به پوچی، ضعف و بطلان آن پی خواهند برد و با آغوش باز، پذیرای دولت مهدوی خواهند بود. در پایان مباحث مطرح شده از سوی ناقدان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و پیشنهاداتی برای ارتقای بحث ارائه شد.